4.ΤΡΙΚΩΜΟ

TO ΤΡΙΚΩΜΟ ΓΡΕΒΕΝΩΝ

Γράφει ο Καράντζιος Γεώργιος

Γενικά: Το Τρίκωμο Γρεβενών χτισμένο σε υψόμετρο 820 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας ανήκει στο διευρυμένο νέο δήμο Γρεβενών.  Ως δημοτικό διαμέρισμα περιλαμβάνει τους οικισμούς του Τρικώμου και του Παρορείου. Το μεγαλύτερο ύψωμα του χωριού είναι το «Καραούλι». Σύμφωνα με την παράδοση συστάθηκε έπειτα από την ένωση τριών ποιμενικών οικισμών του Ζιάνι, της Καλογριάς και του Ελευθεροχωρίου. Το πρώτο όνομα του χωριού ήταν Ζάλοβο. Ζάλοβο στα σλάβικα σήμαινε τόπος κατάλληλος για κυνήγι. Σήμερα κατοικείται μόλις από 50 μόνιμους κατοίκους. Το καλοκαίρι κατοικείται κυρίως από παραθεριστές. Το Τρίκωμο φημίζεται για το καλό κρασί που παράγει και για τα πέτρινα γεφύρια του. Κάθε χρόνο το τελευταίο σαββατοκύριακο του Αυγούστου πραγματοποιείται στο χωριό τοπική γιορτή κρασιού με δημοτική παραδοσιακή ορχήστρα. 

Εκκλησίες: Ο ναός του Αγίου Γεωργίου, πολιούχος του χωριού και αγνώστου χρονολογίας κατασκευής (μέσα στο χωριό) κάηκε το 1944 υπό των γερμανών και επαναχτίστηκε. Το χωριό παλαιότερα του Αγίου Γεωργίου είχε πανηγύρι αλλά και σήμερα οι Ζαλοβίτες τιμούν τον άγιο με ιδιαίτερη λαμπρότητα. Ο Άγιος Αθανάσιος λίγο έξω από το χωριό χτισμένος το 1861 είναι προστάτης του χωριού και του συλλόγου που φέρει το όνομα του γιατί σύμφωνα με την παράδοση σε μια περίοδο που η επιδημία χολέρας θέριζε ένας έμπορος καθώς περνούσε μπροστά από το εξωκλήσι του αγίου και το άλογο του έπεσε, προσευχήθηκε στον άγιο Αθανάσιο και η επιδημία χολέρας εξαφανίστηκε από όλη την περιοχή αμέσως. Ο ναός της Αγίας Παρασκευής πέρα από το ποτάμι χτισμένος το 1900 είναι μεταγενέστερης εποχής και κτήτορας του σύμφωνα με μαρτυρίες ήταν ο Μητράκης Ιωάννης.

Εκπαίδευση: Σύμφωνα με πηγές στο χωριό λειτουργούσε σχολείο ήδη από το 1870. Σε έκθεση του έπαρχου το 1904 αναφέρεται πως ήταν 2/θέσιο και η πληρωμή των διδασκόντων γίνονταν με προσφορά της Φιλεκπαιδευτικής αδελφότητας Ζαλοβιτών ΗΠΑ «ο Άγιος Γεώργιος», από το δίσκο της εκκλησίας και προσφορές των εύπορων του χωριού. Το πρώτο διδακτήριο βρίσκονταν στη θέση της σημερινής πλατείας και αργότερα, το 1920 μεταφέρθηκε στην τωρινή του θέση. Το πρώτο κτίριο μέχρι και το 1955 στέγαζε υπηρεσίες της κοινότητας και λειτουργούσε και ως πανδοχείο. Οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να κατεδαφίσουν το 1^ο διδακτήριο λόγω της παλαιότητας του.

Ασχολίες κατοίκων: Η αμπελουργία ήταν και είναι η  κυριότερη ασχολία των κατοίκων. Το Τρικωμιώτικο κρασί είναι φημισμένο σε όλη την περιοχή της δυτ. Μακεδονίας και πριν το β΄ παγκόσμιο πόλεμο η φήμη του έφτανε έως και τη Λαμία.

Στην περιοχή μας καλλιεργείται κατά κύριο λόγο η ξινόμαυρη ποικιλία αλλά και το μερλό, αγιορείτικος, καπερνέ, μοσχάτο κ.ά. Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις πριν το 1940 έφταναν τα 4000 στρέμματα. Το Τρικωμιώτικο κρασί έλαβε πολλά βραβεία γευσιγνωσίας στο παρελθόν, σεμινάρια οινολογίας πραγματοποιήθηκαν στο χωριό και ο τοπικός σύλλογος αξιοποίησε την ασχολία αυτή και κάθε χρόνο διοργανώνει γιορτή κρασιού, την μεγαλύτερη της περιοχής. Πέρα από την αμπελουργία στο χωριό οι κάτοικοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία και ελάχιστη γεωργία.

Πληθυσμιακές Αναφορές:

1854= 80 οικογένειες, 1859= 768 κάτοικοι, 1885=780 κάτοικοι, 1904= 375,1913=600, 1914= 471 , 1940= 651, 1971= 234, 1991=361, 2011=141

Βιβλιογραφία:

1)      Προσωπικό αρχείο Καράντζιου Γεωργίου

2)      Προφορικές συνεντεύξεις-παράδοση Τρικώμου