2.ΔΟΤΣΙΚΟ

 Γράφει ο Βασίλης Αποστόλου

Γενικά: Το Δοτσικό (Δούτσικον, Ντουσκό, Ντουτσκό) απέχει από τα Γρεβενά 32 χιλιόμετρα. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1200 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, στον ανατολικό ορεινό όγκο της Πίνδου. Τα όριά του φτάνουν ως την κορυφή Σκούρτζια με υψόμετρο 1800 μέτρα. Το χωριό αποτελείται από δύο μαχαλάδες  τους οποίους χωρίζει ο Δοτσικιότης παραπόταμος του Βενέτικου ποταμού δίδοντας απαράμιλλη ομορφιά στο χωριό. Μεταξύ τους επικοινωνούν με πέτρινο γεφύρι το οποίο κτίστηκε το έτος 1804 από Γιαννιώτες μαστόρους. Σε μικρή απόσταση από το χωριό υπάρχουν ερείπια παλιότερων οικισμών στις θέσεις «Κιάφα», «Ζιάκα» και «Τσέρος». Κατοικείται κυρίως το καλοκαίρι από κτηνοτρόφους και παραθεριστές. Ο σκηνοθέτης Θ.Αγγελόπουλος γύρισε την ταινία «Μεγαλέξανδρος»στην τοποθεσία «Ογλάς» σε απόσταση 200 μέτρα από το χωριό.

Στον Κώδικα της Ζάβορδας της Μονής Οσίου Νικάνορος , 1600, γράφεται ως Ντουτζουκό με αφιερωτές 14. Επί Τουρκοκρατίας η κοινοτική έκταση ιδιοκτησιακά ανήκε σε Μπέηδες της Νεάπολης  οι οποίοι την πούλησαν στους Δοτσικιότες το 1859.

Διοικητικά: Στις πρώτες εκλογές μετά την απελευθέρρτωση στις 6 Δεκεμβρίου 1915 ψήφισε στο 11^ο Εκλογικό τμήμα Ανασελίτσης με έδρα το Ζουπάνιον (Πεντάλοφος)  μαζί με τους οικισμούς Βρόστια (Α.Ανάργυροι), Σβόλιανη (Α.Σωτήρα), Μοιρασάνη (Μόρφη), Ντόλος (Βυθός), Λιμπόχοβο ( Δίλοφο), Μοιραλή (Χρυσαυγή), Πέτσιανη (Τριάδα), Τσάριστα ( Α.Θεόδωρος). Εκκλησιαστικά ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Σισανίου και Σιατίστης.  Στοιχεία αρχικής αναγνωρίσεως ως Κοινότης Δουτσίκου, Β.Δ.19-12-1918.φεκ.α; 260/1918

Εκκλησίες: Ο Ναός του Αγίου Αθανασίου, διατηρητέο μνημείο,  ανηγέρθη το 1865, πολιούχος του χωριού. Μεταγενέστερη της εκκλησίας του Αγίου Αθανασίου είναι το εξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής, όπου και πανηγυρίζει.

Ασχολίες κατοίκων: Χωριό ποιμενικό με μετακινούμενα τα κοπάδια στη Θεσσαλία, Βόρειο Ήπειρο. Ονομαστοί ήταν και οι μαστόροι. Για την αλευροποίηση των δημητριακών λειτουργούσαν δύο νερόμυλοι. Οι αγωγιάτες εξυπηρετούσαν όχι μόνο το Δοτσικό αλλά και την ευρύτερη περιοχή μεταφέροντας εμπορεύματα στις παραδουνάβιες χώρες, αλάτι από τις αλυκές, τα υλοτομικά προϊόντα από τα δάση. Σήμερα στα παραδοσιακά καφενεία προσφέρεται σουγλιμάδα (κεμπάπ) με προβειο κρέας.

Πεσόντες: 1) Με μέριμνα του Πολιτιστικού Συλλόγου “Η Αγία Παρασκευή”με έδρα την Αθήνα τοποθετήθηκε αναθηματική στήλη με πεσόντες σε χώρο του Αγίου Αθανασίου. Σαραντάπορος Ελασσώνος: Επιλοχίας Νικολόπουλος Δ.Κ , 9-10-12. Α΄Παγκόσμιος Πόλεμος: Δεκανέας Μπόκας Ανδρέας του Νικ. , 5-9-18. Δεκανέας Μπατζής Κων/νος του Ιωάννου , 15-10-1918. Στρατιώτης Γκισάκης Κων/νος του Δημ., 28-2-1918.Στρατιώτης Δημότσιος Χαρ.του Δημ. ,30-4-1918. Πέιος Γεώργιος του Κων. ,13-11-1918 Νασιούλας Αθανάς. Τπου Νικ. ,18-4-1922. Λάγγας Ιωάννης του Νικ. ,13-10-1921. Θεοδώρου Γεώργιος του Κων. 15-10-1920. Αλβανία: Ζήδρος Γεώργιος του Νικολάου ,30-1-1941. 2) Στέργιος Ιωάννου Βέρρας, 16-2-43. Αθανάσιος Κων/νου Παζιούλης , 16-2-43. Ιωάννης Κων/νου Παζιούλης, 16-2-43. Κων/νος Θωμά Παυλίκας, 16-2-43, Αθανάσιος Νικολάου Χαρμαντάς, 16-2-43 ΄Σκοτώθηγκαν στο Δομένικο Ελασσώνος.

Σμαήλ Αγάς: Ο Ισμαήλ Αγάς  το 1775 ερχόταν με το τσούρμο του από την Κόνιτσα, προκειμένου να καταπνίξει τις τοπικές εξεγέρσεις. Κοντά στο Δοτσικό στην περιοχή  «Σκάλα» οι Δοτσικιότες, 100 ντουφέκια,  του στήσανε ενέδρα  με αποτέλεσμα να τον σκοτώσουν τον ίδιο και τους συντρόφους του.

Πληθυσμός: Με την απογραφή του Προξενείου Ελασσώνος το 1904 οι κάτοικοι ήταν 250. 1913= 515.  1920 Δούτσικον =140. 1928 Δούτσικον=443. 1940 Δοτσικόν, το=444. 1951=3. 2001=187 κάτοικοι.

 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 1)Το Δοτσικό. Γεώργιος Διον. Μπατζής. Έκδοση του Μορφωτικού Συλλόγου των απανταχού Δοτσικιοτών η ΣΚΟΥΡΖΙΑ Δοτσικό 1999

2)Τουριστικός Οδηγός Ν. Γρεβενών . Αναπτυξιακή Νομού Εβένων Β΄Έκδοση 2002

2) Βασίλη Αποστόλου. “Δυτική Μακεδονία 1912-1915” Κοζάνη 2009. Προσωπικό Αρχείο.